فرگشت زیستی (تکامل)

نویسنده: امید میرشمسی

فرگشت زیستی (تکامل)

نویسنده: امید میرشمسی

هزینه بد مزه بودن The Cost of Bad Taste

در بعضی از پروانه ها یک سیستم دفاعی خاص برای مقابله با صیادان شکل گرفته است به این صورت که بد مزه شده اند در نتیجه صیادان از آن ها دوری می کنند. به همین دلیل این حشرات سعی می کنند به شکارچیان بفهمانند که بدمزه و غیر خوراکی هستند. برای این کار این حشرات دارای رنگ های اخطار دهنده بوده و برای نمایاندن این رنگ ها به سایرین دارای پرواز کند می باشند. دارا بودن پرواز آهسته ، به جانوران شکارچی این امکان را می دهد تا این پروانه ها را به راحتی صید نمایند اما هنگامی که رابطه بین پرواز آهسته ، رنگ آمیزی اخطار دهنده و بد مزه بودن را درک کنند دیگر چنین خطایی را مرتکب نخواهند شد. در مباحث تکاملی رنگ های درخشان و الگوی پرواز یک Honest signal محسوب می شود که جانور برای آن باید هزینه کند و از طرفی  دارای منفعت نیز می باشد. هزینه ای که پروانه باید بپردازد آسان بودن صیدشدن به واسطه پرواز آهسته است و منفعتی که نصیبش می شود آموختن حقیقتی به صیاد است که باعث می شود برای همیشه از وی دوری کند.

به نظر می رسد که در این میان راه فراری برای دیگران وجود داشته باشد. اگر یک پروانه خوش مزه از رنگ های پروانه بد مزه تقلید کند بدون هزینه کردن ، سود خواهد برد، چراکه زحمت آموختن به صیاد را قبلا حشره بدمزه متحمل شده است. به این نوع خاص از تقلید Batesian Mimicry و به چنین حشراتی Batesian Mimics گفته می شود اما به دلایلی چنین حشرات خوش مزه ای که دارای رنگ های اخطار دهنده باشند، فراوان نیستند.  احتمالا الگوی پرواز فقدان این نوع از تقلید را توجیه می کند. ممکن است الگوی پرواز آهسته که توسط حشره مدل و حشره مقلد مورد استفاده قرار می گیرد نیاز به  مصرف مقدار زیادی انرژی داشته باشد این نکته ممکن است یکی از عواملی باشدکه باعث می شود تا سایر حشرات به یک مقلد Batesian تبدیل نشوند. ممکن است پرواز سریع و ناگهانی که در سایر پروانه ها دیده می شود آسان تر و کم هزینه تر از تقلید باشد. Srygley(2004). با بررسی چند گونه از پروانه های سمی
Orange tiger striped ، مقلدهای Batesian  آن ها و چند گونه از پروانه های خویشاوند غیر سمی و غیر مقلد آن ها را که دارای پرواز سریع بودند ، علّت نادر بودن پدیده تقلید Batesian را توجیه نماید. وی الگوهای پروازی این حشرات را مورد بررسی کرد و دریافت که پروانه های مدل و مقلد نه تنها از نظر سرعت بال زدن مشابهت دارند بلکه پروانه های مقلد نسبت به پروانه های غیر مقلد پرواز آهسته تری دارند. وی میزان انرژی مصرفی هر کدام از پروانه ها را در سرعت معمولی 1 متر در ثانیه محاسبه نمود و این حقیقت آشکار شد که خشرات مدل و مقلد نسبت به پروانه های غیر مقلد انرژی بیش تری مصرف می کنند. وی به یک نکته جالب توجه دیگر نیز دست یافت:  پروانه های مقلد حتی از پروانه های مدل نیز انرژی بیش تری مصرف می کنند. بنابراین برای مقلد شدن پروانه باید هزینه زیادی متحمل شود. براساس فرضیه Srygley مقلدهای Batesian در هنگامی که احساس خطر نمی کنند همانند پروانه های سمی پرواز می کنند ولی هنگامی که با تهدیدی مواجه می شوند همانندپروانه های خوش مزه با سرعت پرواز می کنند. بنابر این عملا تقلید آن ها از مدل دارای بازده کم می باشد و منفعت ناچیزی از این جهت نصیب آن ها می شود. احتمالا به همین دلیل تعداد مقلد های Batesian در طبیعت کم می باشد.

 

منبع :

Srygley, R. B. (2004). The aerodynamic costs of warning signals in palatable mimetic butterflies and their distasteful models. Proc. R. Soc. Lond. B 271, 589-594.

 

 

نظرات 5 + ارسال نظر
پرهام جبارزاده چهارشنبه 12 بهمن‌ماه سال 1384 ساعت 01:35 ب.ظ http://www.pj-lab.com

سلام امید جان
وب لاگ جالبی دارین.
دوست داشتین سایت من رو هم ببینین. خوشحال میشم لینک من رو در قسمت لینک ها قرار بدین. آخرین رویدادهای زیست شناسی بصورت روزانه در این سایت قرار داده میشه.

موفق باشین

محمد درویش- مهار بیابان زایی چهارشنبه 19 بهمن‌ماه سال 1384 ساعت 12:58 ب.ظ http://darvish100.blogfa.com

دوست عزیز آقای امید میرشمسی
از آشنایی با تارنمای ارزشمندتان بسیار خوشحالم. همان طور که می دانید محیط زیست رنجور این کهن بوم و بر بیش از هر زمان دیگری به همت علاقه مندانی پرتوان چون شما نیازمند است ... آیا دست کمکش را می فشارید؟

فرید شنبه 22 بهمن‌ماه سال 1384 ساعت 09:22 ب.ظ http://www.biology82.blogsky.com

سلام
این مطلب جنگ مورچه های آتشین : جنگ جنسی!!!
خیلی جالب بود من هم پست دادم به وبلاگ شما

پایگاه زیست شناسی ایران چهارشنبه 26 بهمن‌ماه سال 1384 ساعت 06:22 ق.ظ http://www.iranbiology.ir

با سلام

می خواستم اگر تمایل داشته باشید ، تبادل لینک داشته باشیم. ضمنا دست تمام زیست شناسان را به گرمی می فشارم. منتظر مقالات شما هستم.

موفق باشید

سرویس خبری زیست شناسی ایران چهارشنبه 3 اسفند‌ماه سال 1384 ساعت 05:39 ق.ظ http://iranbiology.blogfa.com

سلام سرویس خبری زیست شناسی ایران راه اندازی شد.
حتما نظر بدین

موفق باشید

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد